Koronabirusaren aurkako neurriak hizkuntza gutxituetan komunikatzeko Europako Kontseiluaren gomendioarekin bat egin du Kontseiluak

• Herritarren ongizatea bermatzeko erakundeen informazioa hizkuntza gutxituetan ere jasotzea garrantzitsua dela dio Europako Kontseiluak.
• Kontseiluak administrazio publiko guztiei dei egiten die herritarren eskubideak bermatzeko.
• Herritarren kexuak igo dira. Behatokiaren akuilari.eus tresna eskuragarri dago.

KONTSEILUA, 2020-03-26

Europako Kontseiluko Adituen Batzordeak ohartarazi du herrialdeek ez dituztela sistematikoki partekatu koronabirusaren inguruko informazio eta jarraibideak Estatuko hizkuntza ofiziala ez den beste hizkuntzetan. Hala jakinarazi die ohar bidez Europako Kontseiluko Estatu kideei. Are gehiago, Batzordeak adierazi du gomendioak hizkuntza horietan komunikatzea oso garrantzitsua dela <<eskualdeetako edo eremu urriko hizkuntzetako hiztunen ongizaterako>>.

Paul Bilbao Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseiluko idazkari nagusiaren arabera txalotzekoa da Europako Kontseilutik etorritako gomendioa. Izan ere, <<horrelako egoera batean herritarrei helarazi beharreko mezu, ohar eta gomendio guztietan oinarrizkoa da eskubideen bermea egikaritzea. Eta, gurean ere ohartzen ari gara hainbat administraziotatik euskaldunon eskubideei muzin egiten ari zaiela>>.

Kontseiluko eledunak adierazi du, Hego Euskal Herriari dagokionez, Eskualdeetako edo Gutxiengoen Hizkuntzen Europako Gutuna berretsi zuela Espainiak, eta ondorioz, Estatuak herritarrei begirako informazio guztia Estatukoa ez beste hizkuntza ofizialetan helarazi beharko lukeela. <<Gogoratu behar dugu oinarrizko eskubidea den osasun-asistentzia jokoan dagoela, eta beraz, botere publikoek arreta are handiagoa jarri beharko lukete>>, adierazi du Bilbaok.

Horretaz gain, Europako Kontseiluak kezka agertu du Estatu batzuek sareko irakaskuntzara edo telebistaren bidezko irakaskuntzara jo dutenean, irakaskuntza hizkuntzara edo hizkuntza ofizialetara mugatzen dutelako, hezkuntza eskualdeetako edo eremu urriko hizkuntzetan jaso ohi duten ikasleen beharrak kontuan hartu gabe. Ikuspegi hori Gutuneko konpromisoen aurkakotzat ez ezik diskriminatzailetzat ere jo daiteke. <<Gurean, Espainiako telebista publikoak hartu du bide hori, eta gaztelania ez beste hizkuntzei ez die inolako tokirik egin>>, gaineratu du Bilbaok.

Gauzak horrela, Kontseiluak Europako Adituen Batzordeak egindako eskaera zabaltzeko konpromisoa hartu du: <<Batzordeak gonbita egin nahi izan die Estatuei salbuespenezko osasun krisi honi aurre egiteko politika eta jarraibide berriak prestatzerakoan gurea bezalako hizkuntzak (eta hiztunak) kontuan hartzeko; eta geuri badagokigu gomendio hauek publiko egin eta botere publikoei helaraztea>> azaldu du Kontseiluko eledunak.

Herritarren kexek gora 

Hizkuntz Eskubideen Behatokiak herritarren hizkuntza eskubideen urraketen inguruko kexa gehiago jaso ditu. Agurne Gaubeka zuzendariaren arabera, azken egunotako krisi egoera honetan gora egin baitu euskaldunekiko axolababekeriak: <<Hainbat esparrutan gertatzen ari dira urraketak, osasunaren eremuan informazioa gaztelania hutsean jasotzea, segurtasun-indarrek herritarrak gaztelaniaz egitera behartzea, langileentzako oharrak gaztelania hutsean, administrazio publikoetako departamentu batzuetatik mezuak gaztelania hutsean… Azpimarratzekoa ere bada justizia administraziotik abokatuen elkargoetara iristen ari diren zirkularrak gaztelania hutsean daudela. Askotariko kexak izan dira, baina ondorio bakarra: herritarrei ez zaie informazioa euskaraz helarazten>>.

Hori dela eta, herritarrek Behatokiaren Euskararen telefonoa eta Akuilari tresnak eskuragarri dituztela gogorarazi du Gaubekak, eta dei egin die herritarrei eskubideen urraketen aurrean irmo jokatu eta tresna horiek erabili ditzaten.