Azaroaren 4a: Euskararen normalizazioaren aurkako oldarraldia salatzeko manifestazioa Bilbon

2023ko maiatzaren 10a

Gaur Bilbon egindako agerraldian, ehundik gora norbanako eta gizarte eragileetako ordezkarik «kezka» agertu dute euskararen biziberritzea helburu duten neurrien kontra auzitegietatik jasotako sententzia sortaren aurrean. Bertan elkartu dira, besteak beste, abokatu eta juristak, kazetariak, akademikoak, euskalgintzako kideak, sindikatuetako ordezkariak, eta askotariko eremuetan aritzen diren pertsonak. Idurre Eskisabel Euskalgintzaren Kontseiluko idazkari nagusiak irakurri du ondorengo adierazpena.


Maiatzaren 10eko adierazpena

Gaur Bilbon elkartu garen norbanako eta erakundeok kezkaz bizi dugu behin eta berriz euskararen biziberritzea helburu duten neurrien kontra auzitegietatik jasotako sententzia sorta. Epaitik epaira kezka hori larritzen ari zaigu, gainera, gero eta argiago geratzen ari baita kasuan kasuko ebazpenetik haragoko joera bat dela, oldarraldi judizial bat. Are, euskararen normalizazio prozesua trabatu eta egindako bidean atzerapausoak eragiteko olatu erreakzionario, atzerakoi eta euskarafoboa. Oldarraldi honen agerpen mediatikoak eta politikoak aspalditik ezagunak bazaizkigu ere, azken boladan gordintzen joan dira, bereziki, alor judizialean.

Erandiokoa izan da, momentuz, azken epaia. Uliazpi Fundazioaren lan-deialdiaren aurkako sententzia, errekurrituta dagoena, baliatu dute azken hau justifikatzeko. Soka beretik heldu ziren, besteak beste, Barakaldokoa, Irungo udaltzainen hizkuntza-eskakizunen aurkakoa edota euskara hizkuntza “zailegia” dela baieztatu zuen Laudiokoa.

Ez dezagun ahaztu Araba, Gipuzkoa eta Bizkaian –azken epai horien eragin eremuan–, lau biztanletik hiruk uste dutela euskaraz jakin behar dela administrazioan lan egiteko. Hots, epaileak hizkuntza-politika egiten ari direla, kontsentsu zabalean oinarritutako neurrien eta horretarako eskumena duen botere legegilearen gainetik.

Alde horretatik, nabarmentzekoa da epai hauek guztiak lotzen dituen haria premisa faltsu bat dela: lan eskubideak eta hizkuntza-eskubideak kontrajartzea. Izan ere, oldarraldi honi erantzunez epaien jomugan izan diren langile eta herritarren protestek agerian utzi duten bezala elkar osatzen duten eskubideak dira, inola ere ez kontrajarriak.

Ildo beretik dator EAEko Udal Legearen auzia. Udaletan ordezkaritzarik ez duen alderdi batek jarritako helegitearen ondorioz, EAEko Justizia Auzitegiko Administrazioarekiko Auzien Salak legearen konstituzionaltasuna ebazteko eskatu dio Espainiako Auzitegi Konstituzionalari. Kontuan izan behar da 1982ko Euskararen Legearena baino are kontsentsu zabalagoarekin onartu zela lege hau eta auzitan dagoena, besteak beste, 6.2 artikulua dela, hain zuzen ere, toki-erakundeek beren jarduerak euskaraz egitea ahalbidetzen duena.

Arestian esan bezala, gaur Bilbon elkartu garen norbanako eta erakundeok kezka handiz ikusten dugu hau guztia. Kezkaz ikusten dugu Euskal Herriko hiru eremu administratiboetan indartzen ari den joera bat delako, eta, aldi berean, Euskal Herritik harago Espainiako eta Frantziako estatuetako beste hizkuntza gutxituen eremuetan ere gertatzen ari delako.

Larritasun honen aurrean mobilizazio soziala ezinbestekoa da. Gizarte eragileoi dagokigu desadostasuna kalean erakustea. Bada garaia urrats bat aurrera egin, euskararen gaia erdigunean jarri eta elkarrekin eragiteko. Izan ere, oraintxe bertan auzitegietatik hartzen ari diren erabakien ondorioek atzerapauso handiak eragin ditzakete urte luzeetako ahaleginari esker lortutako eskubideetan eta euskararen biziberritze prozesuan.

Honenbestez, dei egiten diegu euskararen eta herritar guztien hizkuntza-eskubideen alde dauden eragile eta norbanakoei azaroaren 4ean Bilbon egingo dugun manifestazioan parte hartzera. Larria baita gertatzen ari dena: euskararen biziberritze prozesuaz harago milaka herritarren bizitzen bizigarritasuna baitago auzitan, eta harekin batera berdintasuna, justizia eta kohesio soziala. Funtsean, bizikidetza.

Bilbon, 2023ko maiatzaren 10ean


AGERRALDIRA BERTATUTAKO NORBANAKO ETA ERAGILEAK

Iñigo Urrutia. Administrazio-Zuzenbideko unibertsitate irakaslea

Elixabete Moral. Bizkaiko Foru Aldundiko letratua

Elena Laka. Abokatua

Iñigo Santxo. Abokatua

Maite Aristegi. Abokatua

Endika Garai. Abokatua

Idoia Gutierrez. Prokuradorea

Joxean Lozano. Abokatua

Bea Ilardia. Abokatua

Ilaski Serrano. Kazetaria

Martxelo Otamendi. Kazetaria

Estitxu Garai. Unibertsitate irakaslea

Lutxo Egia. Idazlea eta euskalgintzako kidea

Paul Bilbao. Euskalgintzako kidea

Xabier Euzkitze. Kazetaria (atxikimendua)

Urko Aristi. Kazetaria (atxikimendua)

Xabier Sukia. Kazetaria (atxikimendua)

Maddalen Arzallus. Kazetari eta bertsolaria (atxikimendua)

Luix Barinagarrementeria. Abokatua (atxikimendua)

Eduardo Apodaka. Unibertsitate irakaslea (atxikimendua)

Jule Goikoetxea. Unibertsitate irakaslea (atxikimendua)

Irati Agirreazkuenaga. Unibertsitate irakaslea (atxikimendua)

Mario Zubiaga. Unibertsitate irakaslea (atxikimendua)

Joseba Agirreazkuenaga. Unibertsitate irakaslea (atxikimendua)

Galder Perez. Aktorea (atxikimendua)

Iñaki Dorronsoro. Eusko Ikaskuntzako lehendakari ohia (atxikimendua)

Sindikatuak:

ELA sindikatua

LAB sindikatua

STEILAS sindikatua

HIRU sindikatua

Askotariko eragileak:

Agirre Lehendakari Center

Ahotsenea

Argia

Arrosa Sarea

Bilgune Feminista

Bizipoza

Bizkaia Irratia

Dantzan

Ernai

Euskal Aktoreen Batasuna

Euskal Herriko Antzerkizale Elkartea – EHAZE

Euskal Kontsumitzaileen Alkartea – EKA

GAURGEROA

Gure Esku

HEIZE – Euskal Eskola Publikoen Zuzendaritza Elkarteen Federazioa

Hekimen – Euskal Hedabideen Elkartea

Ikama Ikasle Antolakundea

Irrien Lagunak

Katxiporreta

Kristau Komunitatea

Lanartea

Olatukoop

Puntueus Fundazioa

Euskalgintza:

AEK – AHIZE

Administrazioan Euskaraz Taldea

Arrasate Euskaldun Dezagun

Artez

Bai Euskarari Elkartea

Berbots Erandioko Euskara Elkartea

Berria

Bilboko Kafe Antzokia

Elhuyar

Elkar

EMUN

Euskal Editoreen Elkartea

Euskal Herrian Euskaraz – EHE

Euskal Herriko Ikastolak

Euskaltzaleon Topagunea

Eusko Ikaskuntza

Gabriel Aresti Euskaltegia

Gazte Euskaltzaleen Sarea

Gerediaga Elkartea

Gerriko Kultur Elkartea

Hezten Aisialdi Euskaltzalea

Hik Hasi

Hizkuntz Eskubideen Behatokia

Jakin Fundazioa

Maizpide Barnetegia Euskaltegia

Osasungoa Euskalduntzeko Erakundea – OEE

Sasiburu Barakaldoko Euskara Elkartea

Sortzen Elkartea

Tinko Euskara Elkartea

Udako Euskal Unibertsitatea – UEU

Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea – UEMA

Zenbat Gara Elkartea