El euskara y la cultura vasca, ejes de la Ley de Educación

03/12/2022 Por

Hoy, Día Internacional del Euskara, se ha presentado en Bilbao el manifiesto «Euskara y cultura vasca, ejes del futuro», en la que se exponen tres medidas que la nueva Ley vasca de Educación deberá recoger. La declaración cuenta con la adhesión de 211 expertos, creadores y profesionales del mundo de la educación, la cultura y el euskera, entre los que se encuentran profesores y directores de ikastolas y escuelas públicas, expertos en educación, profesores e investigadores universitarios, creadores de diversos ámbitos de la cultura, escritores, actores, músicos, bertsolaris, lingüistas, educadores, técnicos de diferentes ámbitos, etcétera.

SI DESEAS FIRMAR LA DECLARACIÓN, ENVÍA UN CORREO A HEZKUNTZA@KONTSEILUA.EUS

–

DESCARGAR LA DECLARACIÓN

–

Euskara y cultura vasca,
EJES DEL FUTURO
~~~~~~~~~~~~~~~

El euskara es la lengua propia de nuestro país. Por ello, todos los y las habitantes tienen derecho a conocer el euskara y, en consecuencia, es responsabilidad del sistema educativo que todos los alumnos y alumnas alcancen un nivel adecuado de conocimiento de esa lengua al finalizar la enseñanza obligatoria, independientemente de su lugar de residencia, situación socioeconómica, origen o entorno sociolingüístico. Los poderes públicos tienen la obligación de garantizar los derechos de los alumnos y alumnas, lo que implica que la normativa recoja de forma clara y precisa el camino que se ofrecerá para garantizar el conocimiento del euskara a todo el alumnado.

Y es que el euskara es una lengua minorizada en su propio país, una realidad que no se puede ocultar. En las últimas décadas se han dado pasos adelante, pero aún sigue en una situación minorizada, por lo que, en aras de conseguir plena igualdad, el euskara necesita medidas proactivas. Es decir, no se puede regular el euskara, como si estuviera al mismo nivel que el castellano. Por ello, la futura normativa debe partir del modelo educativo que más éxito ha tenido a la hora de crear alumnos y alumnas euskaldunes plurilingües, es decir, del modelo que tiene el euskara como lengua vehicular de aprendizaje y enseñanza. Por tanto, el euskara debe ser la lengua normalizada del sistema educativo. Además, el alumnado que acceda sin conocimientos previos del euskara deberá ser objeto de especial atención, y la propia ley deberá establecer los criterios generales de adecuación de los proyectos lingüísticos a la realidad sociolingüística. La base debe ser, en todo caso, dar más a quien tenga menos euskara.

Y, por supuesto, no se puede entender la lengua al margen de la cultura que se asocia a ella. La cultura también es un derecho y, en el camino de una educación de calidad, es imprescindible garantizar la transmisión del patrimonio cultural vasco como elemento de cohesión social. Asimismo, la transmisión debe sincronizar dos líneas de trabajo: por un lado, el conocimiento de la historia y del presente de la cultura vasca, y por otro lado, transmitir pasión por la creación en euskara mediante la recogida y práctica de modelos de diversas manifestaciones culturales.

Por otra parte, no hay que olvidar que la actividad cultural vasca es un ecosistema integrado por diversos agentes (creadores, medios de comunicación, comunidad educativa…) que deben alimentarse mutuamente para que ese ecosistema goce de buena salud. Por tanto, la ley de educación debe garantizar la euskaldunización y la transmisión de la cultura vasca en dos ámbitos: en la educación reglada y en la no reglada.

Además, es necesario recoger que el euskara se vincula a una realidad cultural, una realidad que se extiende por siete territorios. La concepción del mundo debe venir desde nuestra realidad más cercana, desde la realidad del pueblo del euskara.

Por todo ello, es necesario que la nueva ley de educación recoja expresamente los tres puntos siguientes:

1. Un modelo generalizado e inclusivo con el euskara como lengua vehicular.

2. Currículo vasco centrado en la cultura vasca.

3. Desarrollo de la educación no reglada íntegramente en euskara.

Bilbo, 3 de diciembre de 2022

–

FIRMANTES

  1. Ainara Iturrioz Lekuona – ELHUYAR Ekonomia eta finantzetako teknikaria
  2. Ainara Lasa Perez – BERRIA Marketing arduraduna
  3. Ainhoa Azpirotz Eizmendi – HIK HASI Hezkuntza-kazetaria eta Hik Hasiko erredaktorea
  4. Ainhoa Zumeta Mendizabal – ZARAGUETA Irakaslea
  5. Aiora Jaka Irizar – Itzultzailea
  6. Aiora Zulaika Soroa «Pirritx» – KATXIPORRETA Pailazoa
  7. Aitor Altuna Etxabe – ARREMANITZ KOOP.
  8. Aitor Bengoetxea Alkorta – UEU Zuzenbidean doktorea
  9. Aitor Gorosabel Garai – Musikaria
  10. Aitor Mendiluze – Bertsolaria
  11. Aitor Zuberogoitia Espilla – HUHEZI Irakaslea
  12. Aitziber Agirre Ruiz de Arkaute – ELHUYAR Zientzia dibulgatzailea
  13. Aitziber Anakabe Iturriaga – EHU / UEU Irakaslea Zientzia eta Teknologia Fakultatean
  14. Aitziber Garmendia – Aktorea
  15. Aitziber Lasa Iglesias – ELHUYAR Zientzia hezitzailea
  16. Aitziber Martinez de Lagos – HEZKUNTZA PLAZARA
  17. Aize Otaño Lizarralde – AEK Artezkaritza kidea
  18. Alaia Martin Etxebeste – Bertsolaria
  19. Alaine Agirre Garmendia – Idazlea
  20. Alaitz Imaz Oiartzabal – ELHUYAR Komunikazio teknikaria
  21. Alfonso Mujika Etxeberria – ELHUYAR Itzultzailea
  22. Alizia Iribarren Andueza – AEK Koordinatzaile nagusia
  23. Amaia Arregi Korta – TXATXILIPURDI
  24. Amaia Astobiza Uriarte – ELHUYAR Hizkuntzalaria
  25. Amaia Perez Elorza – HEZTEN Soziolinguistika taldeko koordinatzailea
  26. Amaia Urkola Goenaga – UEU Gipuzkoako Foru Aldundiko Baso Osasuneko teknikaria eta UEUko kidea
  27. Amaia Zarrabeitia Salterain – ELHUYAR Partaidetza teknikaria
  28. Amelia Barquin Lopez – HUHEZI Irakaslea Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultatean, eta kultura arteko hezkuntzan
  29. Amets Arzallus Antia – Bertsolaria
  30. Ana Arruarte Lasa – EHU / UEU Irakaslea eta ikertzailea Donostiako Informatika fakultatean
  31. Ana Galarraga Aiestaran – ELHUYAR Zientzia dibulgatzailea
  32. Ana Mendizabal Uliarte – IES MIGUEL UNAMUNO BHI
  33. Ana Urkiza Ibaibarriaga – Idazlea
  34. Ana Zelaia Jauregi – EHU / UEU Informatika Fakultateko irakaslea
  35. Ander Basaldua Artiñano – EHU / UEU Irakasle ohia
  36. Ander Lipus – Aktorea
  37. Ane Albisu Iriarte – Irakaslea
  38. Ane Elordi Alburquerque – KORRIKA Arduraduna
  39. Ane Sarasketa Goienola – IRALE Irakaslea
  40. Aner Egaña Azpiazu – ELHUYAR Hizkuntza teknologietako informatikaria
  41. Antton Telleria – Komikoa – Komikoa
  42. Anuntxi Arana Murillo – EUSKALPEN Idazlea, antropologoa eta Euskal PENeko kidea
  43. Arantxa Urbe Irazusta – HIK HASI Hezitzailea eta Hik Hasiko kidea
  44. Aritz Larreta Bereziartua – HIK HASI Irakaslea eta gurasoa
  45. Aritz Lili Lekanda – AIARALDEA EKINTZA FAKTORIA Hezkuntza alorreko arduraduna
  46. Arkaitz Miner Aristizabal – Musikaria
  47. Arrate Gaztelu Agirre – OINHERRI Dinamizatzailea
  48. Asier Etxenike Ugarte – HEZKUNTZA PLAZARA
  49. Asier Gorostidi Aliri – HEZTEN Bezeroen arretarako eta laguntza taldeko koordinatzailea
  50. Asier Serrano Lasa – EUSKALPEN Idazlea, kantagilea eta Euskal PENeko kidea
  51. Beatriz Fernandez Fernandez – EHUko Hizkuntzalaritza eta Euskal Ikasketak saileko burua
  52. Beatriz Zabalondo Loidi – BERRIA Lehendakaria
  53. Benito Fiz Diez – AEK Didaktika arduraduna
  54. Beñat Amenabar Perurena – EHUko Hezkuntza, Filosofia eta Antropologia fakultateko irakaslea
  55. Beñat Gaztelumendi Arandia – Bertsolaria
  56. Bertol Arrieta Kortajarena – Idazlea
  57. Castillo Suarez Garcia – Idazlea
  58. Danel Solabarrieta Arrizabalaga – ELHUYAR Zientzia hezitzailea
  59. Deunore Aguilera Ortuzar – URTXINTXA
  60. Edorta Jimenez Ormaetxea – Idazlea
  61. Edurne Rangel Gutiérrez – OKONDOKO ESKOLA Irakaslea
  62. Eider Gogorza Ulazia – AEK Irakaslea
  63. Eider Goiburu Moreno – UEU UEUko Bigarren Hezkuntzako Masterreko irakasle
  64. Eider Rodriguez Martin – Idazlea
  65. Eneritz Anakabe Iturriaga – EHUko Irakaslea
  66. Eñaut Aiartzaguena Bravo – Ilustratzailea
  67. Eñaut Elorrieta Larruzea – Musikaria
  68. Felix Olasagasti Arsuaga – EHU / UEU Biokimika eta Biologia molekularra saileko irakaslea
  69. Fernando Mijangos Ugarte – EHUko EHUko eta UEUko Kimika irakasle-ohia
  70. Gaizka Arrizabalaga – SAN NIKOLAS IKASTOLA Zuzendaria
  71. Galder Perez Gonzalez – Aktorea
  72. Garbiñe Ubeda Goikoetxea – Idazlea
  73. Goizalde Landabaso Etcheverry – Idazlea
  74. Gotzon Barandiaran Arteaga – AHOTSENEA Idazlea
  75. Gurutze Ezkurdia Arteaga – EHUko Bilboko Hezkuntza fakultateko irakaslea
  76. Haritz Salaberria Goikoetxea – TTAKUN EUSKARA ELKARTEA Koordinatzailea
  77. Iban Arregi Epelde – BERRIA Kontseilari ordezkaria
  78. Iban Zaldua Gonzalez – Idazlea
  79. Idoia Begoña Fernandez – EHUko Hezkunza zientziak saileko irakaslea
  80. Idoia Pujana Uriarte – BOTIKAZAR INSTITUTUA Irakaslea
  81. Idurre Alonso Amezua – HUHEZI Irakasle eta ikertzailea
  82. Idurre Zugazagasti Aja – ELHUYAR Partaidetza teknikaria
  83. Igone Zabala Unzalu – EHUko Euskal Hizkuntza eta Komunikazio saileko zuzendaria eta irakasle titularra Zientzia eta Teknologia fakultatean
  84. Igor Leturia Azkarate – ELHUYAR Adimen-artifizialeko ikertzailea
  85. Iker Agirre Aginalde – TXATXILIPURDI
  86. Iker Estanga Alonso – ELHUYAR Informatikaria
  87. Iker Manterola Isasa – ELHUYAR Hizkuntza-teknologietako informatikaria
  88. Imanol Epelde Pagola – Irakaslea
  89. Imanol Miner Aristizabal – Euskara teknikaria
  90. Ines Castiella Imaz – UEU Goi mailako ingeniari industriala
  91. Inma Hernaez Rioja – EHUko Unibertsitateko irakasle katedraduna
  92. Intza Gurrutxaga – EHE Kidea
  93. Iñaki Alegria Loinaz – UEU Informatikan doktorea
  94. Iñaki Goirizelaia Ordorika – EHUko Ingeniaritza Telematikoko katedraduna Komunikazio Ingeniaritza Sailean
  95. Iñaki Iurramendi Mendizabal – Kiroletako Udal Teknikari ohia
  96. Iñaki Leturia Yurrita – ELHUYAR Teknopoliseko aurkezlea
  97. Iñaki Lopez de Luzuriaga – EWKE Itzultzailea
  98. Iñaki Martiarena Otxotorena «Mattin» – Ilustratzailea
  99. Iñigo Etxezarreta – Musikaria
  100. Iñigo Morcillo Berrueta – ELHUYAR Adimen artifizialeko ikertzailea
  101. Iñigo Salaberria Aliaga – HEIZE
  102. Ion Larrañaga Gurrutxaga – ELHUYAR Kazetaria
  103. Irantzu Gallastegui Carballal – ARANBIZKARRA IKAS KOMUNITATEA Irakaslea
  104. Irati Kortabitarte Egiguren – ELHUYAR Komunikazio teknikaria
  105. Irati Larrañga Etxebarria – Irakaslea
  106. Irati Seijo Diez – ARTAZIAK KOOP. Hezitzailea
  107. Iratxe Esnaola Arribillaga – DEUSTU Irakaslea eta ikerlaria
  108. Iratxe Ormatza Imatz – Itzultzailea
  109. Irune Bengoetxea Lanberri – ELHUYAR Komunikazio-arduraduna
  110. Isusko Vivas Ziarrusta – UEU Artean doktorea eta UPV/EHUko irakaslea
  111. Itziar Agirre Vicente – OÑATI BHI Irakaslea
  112. Itziar Diez de Ultzurrun Sagalà – EIZIE Itzultzailea
  113. Izane Barragan Campos – ELHUYAR Pertsona saileko teknikaria
  114. Izaro Auzmendi Sarasa – ARREMANITZ KOOP.
  115. Izaro Lanberri Urbistondo – ELHUYAR Harreragilea
  116. Jaione Urruzola Aritzeta – Pasaiko Euskara teknikaria
  117. Joanmari Larrarte Telletxea – ELKAR ARGITALETXEA Komunikazioa eta kultur arloa
  118. Johana Olabarria – EUSKALTZALEEN TOPAGUNEA – IRUDIENEA
  119. Jon Abril Olaetxea – ELHUYAR Koordinatzailea
  120. Jon Artatxo Aurtenetxe – IBAIA IKUS ENTZUNEZKO EUSKAL EKOIZLEAK Abokatua
  121. Jon Maya Sein – KUKAI Dantzaria
  122. Jon Miner Aristizabal – Soinu-teknikaria
  123. Jone Uria Albizuri – Bertsolaria
  124. Jose Ignazio Ansorena «Piter» – Musikaria
  125. Jose Luis Otamendi – Idazlea
  126. Jose Luis Sukia Busselo – EHKO IKASTOLEN ELKARTEA Zuzendari nagusia
  127. Joseba Aldasoro Galán – ELHUYAR Zientzia hezitzailea
  128. Joseba Makazaga Odria – EHUko Informatika Fakultateko irakaslea. KZAA saila
  129. Josebe Azpiri Akarregi – ZALDUPE ESKOLA Irakaslea
  130. Josi Oiarbide Alustiza – HIK HASI Haur Hezkuntzako irakaslea
  131. Josu Txapartegi Aramendi – HIK HASI Irakasle ohia
  132. Josu Zabala Ajuriagerra – Musikaria
  133. Joxe Luix Agirretxe Mitxelena – OARSOALDEKO GARAPEN AGENTZIA Teknikaria
  134. Joxe Manuel Odriozola Lizarribar – Idazlea
  135. Joxe Mari Sors Bagues – ELKAR FUNDAZIOA Lehendakaria
  136. Joxemari Agirretxe Kerexeta «Porrotx» – KATXIPORRETA Pailazoa
  137. Joxemi Campillo Robles – EHUko Euskaltzalea eta EHUko irakaslea
  138. Juanjo Elordi Bilbao – Zinema egilea
  139. Julen Gabiria Lara – Idazlea
  140. June Rivas Ruiz – ZIRIMOLA
  141. Kepa Sarasola Gabiola – UEU Informatikan doktorea
  142. Keu Agirretxea – Musikaria
  143. Klara Ceberio Berger – ELHUYAR Hizkuntzalaria
  144. Koldo Garcia Etxebarria – UEU Ikertzailea genetikan
  145. Koldo Tellitu Mejia – EHKO IKASTOLEN ELKARTEA Lehendakaria
  146. Koldo Zuazo Zelaieta – EHUko Irakasle ohia
  147. Kristina Mardaras Sedrun – Bertsolaria
  148. Lander Juaristi Lasa – TXATXILIPURDI
  149. Laura Aldabaldatreku Zuazu – Irakaslea
  150. Laura Mintegi Lakarra – EUSKALPEN Idazlea, irakaslea eta Euskal PENeko lehendakaria
  151. Leire Arano Amas – Itzultzailea
  152. Leire Vargas Nieto – Idazlea
  153. Lide Azkue Iruretagoiena – ELHUYAR Itzultzailea
  154. Lorea Agirre Dorronsoro – JAKIN
  155. Lur Etxeberria Iradi – ELHUYAR Berdintasun teknikaria
  156. Lutxo Egia Del Rio – Idazlea
  157. Maddalen Lopez de LaCalle Lekuona – ELHUYAR Adimen artifizialeko ikertzailea
  158. Maider Etxebarria – Irakaslea
  159. Maite Arroitajauregi Aranburu «Mursego» – Musikaria
  160. Maite Asensio Iparragirre – HEZTEN Koordinatzailea
  161. Maite Azpiazu Errazkin – OINHERRI Dinamizatzailea
  162. Manex Fuchs – Aktorea
  163. Maren Ortiz Zarragoitia – EHUko Irakasle atxikia, Zientzia eta Teknologia fakultateko Euskara eta Nazioarteko harremanen arloko dekanordea
  164. Maria Gorosarri González – EHU / UEU Irakaslea
  165. Martxelo Otamendi Egiguren – BERRIA Zuzendaria
  166. Mertxe Rodriguez Serrano «Marimotots» – KATXIPORRETA Pailazoa
  167. Miguel Angel Elosegi – Idazlea
  168. Mikel Agirrezabala Ezkurdia – HIK HASI
  169. Mikel Esnal Zalacain – ELKAR Kudeatzailea
  170. Mikel Etxaburu Osa – Idazlea
  171. Mikel Markez Ibarguren – Musikaria
  172. Mikel Urdangarin Abasolo – Musikaria
  173. Mila Amurrio Velez – UEU Soziologian doktorea
  174. Miren Agur Meabe Plaza – Idazlea
  175. Nagore Etxabe Iruretagoiena – ITURZAETA Irakaslea
  176. Naiara Arri Garcia – ELHUYAR Berdintasun teknikaria
  177. Nekane Arratibel Insausti – HUHEZI Irakasle eta ikertzailea
  178. Nekane Artola Aldasoro – EHKO IKASTOLEN ELKARTEA Lehendakariordea
  179. Nera Loiola Pikaza – Idazlea
  180. Nerea Mujika – GEREDIAGA ELKARTEA Lehendakaria
  181. Nerea Zubia Blazquez – ELHUYAR Partaidetza teknikaria
  182. Nerea Zubillaga Herran – EHUko Gizarte Langilea eta EHUko doktoreaurreko ikertzailea
  183. Nora Salbotx Alegria – HIK HASI Irakaslea
  184. Oier Guillan Bermudez – Idazlea eta antzerkigilea
  185. Oihana Bartra Arenas – Bertsolaria
  186. Oihana Iguaran Barandiaran – Bertsolaria
  187. Oihane Cantero Dominguez – ELHUYAR Adimen artifizialeko ikertzailea
  188. Oihane Lakar Iraizoz – ELHUYAR Komunikazio teknikaria
  189. Olaia Jimenez Arrieta – HUHEZI Irakaslea
  190. Olatz Aldabe Iza – LEZO HERRI ESKOLA Irakaslea
  191. Olatz Altuna Zumeta – SOZIOLINGUISTIKA KLUSTERRA Soziolinguista
  192. Olatz Altzua Galparsoro – ARRASATE BHI Irakaslea
  193. Olatz Osa Zubia – ELKAR ARGITALETXEA Zuzendaria
  194. Olatz Rico Uria – ELHUYAR Ekonomia eta finantzetako teknikaria
  195. Olatz Salvador Zaldua – Musikaria
  196. Pako Aristi Urtuzaga – Idazlea
  197. Patxi Iturregi Escondrillas – Idazlea
  198. Patxo Larrinoa Anza – Irakaslea
  199. Ramon Agirre Lasarte – Aktorea
  200. Saioa Landa Lazcano – ORKOIETA HERRI ESKOLA Irakaslea
  201. Sugoi Etxarri – EHE Kidea
  202. Tasio Arrizabalaga Azpiroz – ELHUYAR Partaidetza teknikaria
  203. Txusma Azkona Mendizabal – PLISTI PLASTA FAMILIA GUNEA
  204. Unai Iturriaga Zugazartaza – Bertsolaria
  205. Urbil Artola – Musikaria
  206. Uxue Alberdi Estibaritz – Idazlea eta bertsolaria
  207. Virginia Larrarte Neira – ELHUYAR
  208. Xabier Sarasua – HIK HASI
  209. Yolanda Arrieta Malaxetxebarria – Idazlea eta literatura-bitartekaria
  210. Zigor Ibarzabal – EHKO IKASTOLEN ELKARTEA Hezkuntza arduraduna
  211. Zuriñe Zorrozua – URRETXINDORRA IKASTOLA Zuzendaria